ทักษะการเร้าความสนใจ

สมาชิกในกลุ่ม

ทักษะการเร้าความสนใจ

นางสาว ปวีณา   เกิดแสวง

รหัสนักศึกษา  51125260104

สาขา คอมพิวเตอร์ศึกษา

นางสาว  ภาวินี  มีสนม

รหัสนักศึกษา  51125260108

สาขาวิชา คอมพิวเตอร์ศึกษา

นางสาว จิราวรรณ   สุดใจ

รหัสนักศึกษา  51125260209

สาขาวิชา  คอมพิวเตอร์ศึกษา

นางสาว หนึ่งฤทัย   ติดต่อ

รหัสนักศึกษา  51125260213

สาขาวิชา คอมพิวเตอร์ศึกษา

นางสาว รสสุคนธ์    อัศวภูมิ

รหัสนักศึกษา 51125260235

สาขาวิชา คอมพิวเตอร์ศึกษา

    ทักษะการเร้าความสนใจ

           ปัญหาสำคัญอีกประการหนึ่งของการจัดการเรียนการสอนในปัจจุบันคือ ผู้เรียนไม่ค่อยจะสนใจในการสอนของ เกิดความเบื่อหน่าย และไม่ตั้งใจเรียนเท่าที่ควร  ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น  สาเหตุที่สำคัญก็คือ เด็กเบื่อหน่ายในการเรียน   ซึ่งอาจเป็นเพราะการสอนของครูไม่มีอะไรแปลกใหม่ หรือน่าสนใจเลย  โดยเฉพาะเด็กระดับประถมศึกษาซึ่งมีช่วงเวลาของความสนใจในสิ่งต่าง ๆ สั้นมาก ถ้าไม่รีบแก้ไขปัญหาการไม่ตั้งใจเรียนของเด็กตั้งแต่ในระดับประถมแล้วจะทำให้เด็กเกิดความไม่เข้าใจและไม่ใส่ใจต่อเนื่องมาเรื่อย ๆ ซึ่งทำให้เราพบว่าบางครั้งเด็กไม่มีพัฒนาการทางสมอง การเรียน และความคิดเท่าระดับอายุที่ควรจะเป็นเลย ทั้งที่เด็กเหล่านั้นก็ไม่ได้มีระดับสติปัญญาที่ต่ำจนเกินไปเลย และปัญหานี้ก็จะยิ่งสะสมต่อกันมาเรื่อย ๆ  ดังนั้นจึงสมควรอย่างยิ่งที่คนในวงวิชาชีพครูจะต้องมาร่วมหาทางแก้ไขปัญหาเหล่านี้ ทำอย่างไรจึงจะทำให้ผู้เรียนสนใจและติดตามบทเรียน ตลอดจนกิจกรรมที่ผู้สอนสอนได้ตลอดไป               
         ทักษะการเร้าความสนใจ หมายถึง ความสามารถในการกระตุ้นให้นักเรียนเกิดความอยากรู้อยากเห็น สนใจที่จะเรียน หรือติดตามการเรียนการสอนตลอดเวลา ทักษะการเร้าความสนใจ  จึงจำเป็นและสำคัญยิ่งสำหรับผู้สอนในอันที่จะปรับปรุงกลวิธีในการสอนของตนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น กล่าวคือช่วยให้ผู้เรียนไม่เบื่อหน่ายในการเรียน มีความกระตือรือร้นในการเรียนอยู่ตลอดเวลา  ดังนั้นในช่วงเวลาของการสอน  ผู้สอนควรจะต้องพยายามใช้เทคนิคต่าง ๆ มากระตุ้นให้นักเรียนสนใจอยู่ตลอดเวลา คือตั้งแต่เริ่มต้นจนกระทั่ง การสอนสิ้นสุดลง

ทักษะการเร้าความสนใจหรือการแปรเปลี่ยนความสนใจ  ( Variation )

            การเร้าความสนใจ เป็นเทคนิคการสอนที่จำเป็นอย่างยิ่งที่ช่วยให้การเรียนการสอนประสบผลดีโดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้เรียนในระดับประถมศึกษาอยู่ในวัยที่อยู่นิ่งไม่ได้ ความสนใจในสิ่งต่าง ๆ มีระยะเวลาอันสั้นจึงเป็นการยากที่ผู้สอนจะควบคุมความสนใจของผู้เรียนให้อยู่กับบทเรียนตลอดเวลาที่สอน

            การเร้าความสนใจ จึงเป็นทักษะสำคัญที่ผู้สอนจะต้องฝึกฝนจนเกิดความชำนาญสามารถใช้เทคนิค  ต่าง ๆ มาเร้าความสนใจตั้งแต่การนำเข้าสู่บทเรียน ขั้นสอนซึ่งจะต้องมีการเร้าความสนใจเป็นระยะ ๆ ตลอดเวลาจนถึงขั้นสรุป และเมื่อก่อนลงมือทำกิจกรรมขั้นปฏิบัติก็ควรจะเร้าอีกด้วย

            การเร้าความสนใจดังกล่าวแล้วจะต้องกระทำอย่างเหมาะสมกับขั้นตอนของบทเรียน และให้มีความสัมพันธ์ต่อเนื่องกัน จะทำให้ผู้เรียนเกิดอารมณ์ร่วมใคร่คิดและทำกิจกรรมต่าง ๆ อย่างเต็มใจและมีความสุข

  ความหมายของทักษะการเร้าความสนใจ  คือ การกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจที่จะเรียนและ

ติดตามกิจกรรมโดยตลอด มีการเปลี่ยนเทคนิคการสอนไปในแบบต่าง ๆ ก่อนที่ผู้เรียนจะเกิดความเบื่อหน่าย

ความมุ่งหมายของการฝึกทักษะ  หลังจากได้ฝึกทักษะนี้แล้ว จะทำให้ผู้สอนมีความสามารถดังนี้

            1.  เลือกวิธีการเร้าความสนใจต่าง ๆ มาใช้ได้อย่างเหมาะสม

            2.  เปลี่ยนเทคนิคการสอนวิธีการหนึ่งไปสู่เทคนิคการสอนอีกวิธีหนึ่งได้ อย่างมีความสัมพันธ์กันเป็นอย่างดี
จุดมุ่งหมายในการเร้าความสนใจ
1.  สร้างพฤติกรรมที่ดีในอันที่จะทำให้ผู้เรียนสนใจ  และไม่เบื่อหน่ายต่อการเรียน
2.  เลือกหาวิธีการเร้าความสนใจที่เหมาะสมกับบทเรียน และกระตุ้นให้ผู้เรียนอยากเรียนมากขึ้น
3.  เพื่อสร้างความมั่นใจในการสอนของผู้สอน
วิธีการเร้าความสนใจ การเร้าความสนใจกระทำได้หลายวิธี  เช่น
                1.  การใช้ท่าทางประกอบ ท่าทางของผู้สอนในขณะทำการสอน  เป็นสิ่งหนึ่งที่จะช่วยเร้าความสนใจในการเรียนและการติดตามบทเรียนได้เป็นอย่างดี การใช้ท่าทางในการสอนได้แก่ การแสดงออกทางสีหน้า หรืออวัยวะส่วนอื่นของร่างกาย เช่น แขน มือ เป็นต้น เพื่อใช้แทนการสื่อสารด้วยวาจา และการเคลื่อนไหวของในขณะสอน  ขณะสอนผู้สอนควรมีการเคลื่อนไหวบ้าง  ไม่ควรยืนอยู่จุดใดจุดหนึ่งโดยไม่มีการเคลื่อนที่  เพราะการที่ผู้เรียนต้องเพ่งไปที่จุด ๆ เดียวตลอดย่อมจะทำให้เกิดความเบื่อหน่าย แต่การเคลื่อนที่ก็ควรจะต้องมีจุดมุ่งหมาย  ไม่ใช่เดินไปเดินมาโดยไม่มีจุดหมาย
                2.  การใช้ถ้อยคำและน้ำเสียงที่มีการปรับเปลี่ยนระดับเสียงตามความเหมาะสม ผู้สอนควรฝึกพูดให้ชัดเจน มีจังหวะน่าฟัง ไม่เร็วหรือช้าจนเกินไป รู้จักเน้นหนักเบา การพูดโดยใช้เสียงราบเรียบโดยตลอดในขณะสอนย่อมทำให้ผู้เรียนเบื่อหน่ายได้ง่าย
                3.  การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียน การที่ผู้สอนพูดอยู่คนเดียวตลอด ย่อมทำให้ผู้เรียนเกิดความเบื่อหน่าย    การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้แสดงความคิดเห็นหรือมีส่วนร่วมในการเรียนจะทำให้เกิดการเรียนรู้ได้ดีขึ้น
                4.  การใช้สื่อการสอนประกอบ การเรียนรู้ที่ดีนั้นควรจะให้ผู้เรียนได้ใช้ประสาทสัมผัส หลาย ๆ อย่าง เช่น ฟัง พูด เขียน อ่าน การนำสื่อการเรียนเข้ามาใช้ก็เพื่อที่จะทำให้ผู้เรียนสนใจเรียนและเข้าใจบทเรียนดีขึ้น  สื่อการเรียน หมายถึงทุกสิ่งทุกอย่างที่ผู้สอนนำเข้ามาช่วยในการเรียนเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ได้ดีขึ้น เช่น แผนภูมิ แผนภาพ ฯลฯ
                5.  การแสดงบทบาทหรือสถานการณ์จำลอง
                6.  การใช้เกม เกมในที่นี้เกมที่นำมาใช้ควรเป็นเกมที่ช่วยในการเรียนรู้ มิใช่เกมที่เล่นเพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลินเท่านั้น
                7.  การสาธิต  การสาธิตคือการนำเอาวัสดุอุปกรณ์ประกอบการเรียนการสอนตลอดจนการแสดงของครูหรือนักเรียนมาประกอบการสอนหรือการอธิบาย เพื่อให้ผู้เรียนสังเกตเห็นได้จริง ซึ่งการสาธิตก็เป็นวิธีการหนึ่งที่จะช่วยเร้าความสนใจของผู้เรียนได้เป็นอย่างดี

เทคนิคการเร้าความสนใจ

            เทคนิคการเร้าความสนใจ มีหลายวิธี ผู้สอนจะต้องพิจารณาเลือกเทคนิควิธีการที่เหมาะกับวัตถุประสงค์ของการสอนแต่ละขั้นตอน เช่นขั้นนำเข้าสู่บทเรียน ขั้นสอน ขั้นสรุป ขั้นกิจกรรม เป็นต้น

            การเร้าความสนใจ มิใช่จำกัดว่าจะต้องใช้เพียงวิธีเดียว ผู้สอนอาจใช้กี่วิธีก็ได้ แต่จะต้องให้ความสัมพันธ์สอดคล้องและเหมาะสม จึงจะเกิดประโยชน์ต่อผู้เรียน

เทคนิคการเร้าความสนใจ มีดังนี้

1.   การใช้อุปกรณ์                                        

2.   การเล่นเกมส์

3.   การแสดงท่าทางประกอบ                       

4.   การสาธิต        

5.   การร้องเพลง                                           

6.   การนำนักศึกษาออกนอกห้องเรียน    

7.   การใช้เหตุการณ์ปัจจุบัน    

8.   การเล่าเรื่องสั้น                                        

9.   การแสดงบทบาท                                    

10.  การตั้งปัญหาและสนทนาซักถาม            

ข้อดีของทักษะการเร้าความสนใจ (Variation)

1.  กระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจและติดตามกิจกรรมโดยตลอด

2.  โดยการเปลี่ยนเทคนิคการสอนแบบต่าง ๆ ก่อนผู้เรียนจะเกิดการเบื่อหน่าย

3.  เป็นทักษะที่ผู้สอนควรฝึกให้มีความชำนาญ เพื่อดึงดูดความสนใจ ตั้งแต่ขั้นการนำเข้าสู่บทเรียน ไปจนถึงขั้นสรุปและประเมินผลบทเรียน

4.  ต้องกระทำอย่างเหมาะสม เพื่อให้ผู้เรียนเกิดอารมณ์ร่วมทำตาม และสนใจบทเรียน

5.  ผู้สอนต้องเลือก และเปลี่ยนเทคนิค ได้อย่างมีความสัมพันธ์กัน

ประโยชน์ที่เกิดกับผู้เรียน

1.  มีความพร้อมที่จะเรียน

2.  มีความสนใจในบทเรียนอย่างสม่ำเสมอ

3.  มีความเข้าใจบทเรียนอย่างแจ่มแจ้ง

4.  มีทัศนคติที่ดีต่อการศึกษาหาความรู้

องค์ประกอบของทักษะเร้าความสนใจ

1.  การเคลื่อนไหวของครู

2.  การใช้ท่าทางประกอบการสอน

3.  การเปลี่ยนลีลาการพูดของครู

4.  การเปลี่ยนประสาทสัมผัส เปลี่ยนการรับรู้

5.  การให้นักเรียนมีส่วนร่วม แสดงความคิดเห็น

             5.1   ครูกับนักเรียนทั้งกลุ่ม

             5.2   ครูกับนักเรียนแต่ละคน

             5.3   นักเรียนกับนักเรียน

อิทธิพลที่จะทำให้เกิดความสนใจ 4 ประการ

            การค้นคว้าทางจิตวิทยาทำให้เรารู้ว่า สิ่งที่มีอิทธิพลที่จะทำให้เกิดความสนใจมีหลายประการที่สำคัญควรศึกษาก็คือ

            1.  ความเข้มข้น  ( Intensity ) ของเสียง แสงสว่าง ที่ยิ่งดังขึ้นสว่างมากขึ้นเท่าใด ก็สามารถดึงดูดความสนใจได้มากขึ้นเท่านั้น แต่ถ้าหากดังมากเกินไป แสงจ้าเกินไปก็กลายเป็นความรำคาญ คนเราอาจปรับการรับรู้ให้เข้ากับความเข้มข้นได้อย่างรวดเร็วเสียงที่ดังติดต่อกัน หรือภาพที่มีสีจ้าตลอดเวลา ก็จะทำให้ความสนใจน้อยลงด้วย

            2.  ความแตกต่าง   ( Contrast )    สิ่งที่ใหญ่กว่าย่อมดึงดูดความสนใจได้มากกว่าสิ่งเล็ก ๆ เพราะการรับรู้เกิดขึ้นทันทีที่มองเห็น

            3.  การเคลื่อนไหว   ( Movement )  การเปลี่ยนที่ของสิ่งที่ดึงดูดความสนใจสายตาของคนเราจะมองตามสิ่งนั้น ๆ

            4.  กิจกรรมที่ทำด้วยตนเอง    ( Self activity )      คนเราสนในสิ่งที่ได้ลงมือทำด้วยตนเองมากกว่าสิ่งที่ผู้อื่นทำ

ข้อสังเกตที่ได้จากห้องเรียน

            1.  สิ่งที่นักเรียนชอบ คือ บทเรียนที่เขามีโอกาสได้เข้าร่วมกิจกรรมทางกาย ได้อภิปราย ได้ทดลอง   ให้เขาได้มีประสบการณ์ใหม่ ๆ แตกต่างไปจากที่เคยทำ

            2.  โสตทัศนอุปกรณ์  โสตทัศนอุปกรณ์ช่วยให้เด็กสนใจที่จะเรียน แต่คุณค่าอันแท้จริงของโสตทัศนอุปกรณ์อยู่ที่ครูสามารถใช้อุปกรณ์นั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพเพียงใด

            3.  พฤติกรรมของครู ครูที่เร้าความสนใจเก่ง คล่องแคล่ว กระตือรือร้น สามารแสดงออกทำให้เด็กเข้าใจได้ดีมีอิทธิพลทำให้นักเรียนประสบความสำเร็จในการเรียนยิ่งกว่าพฤติกรรมการสอนอย่างอื่น และดีกว่าผู้ที่สอนอย่างเฉื่อยชา เบื่อหน่าย

คำจำกัดความเชิงพฤติกรรมของทักษะนี้

            ตามทฤษฎีของจิตวิทยาข้อสังเกตที่ได้จากห้องเรียน อาจกล่าวได้ว่าพฤติกรรม การเร้าความสนใจโดยทั่วไปหมายถึง การดึงดูดความสนใจของผู้เรียนและกระตุ้นให้เกิดความสนใจเพิ่มขึ้นจนประสบความสำเร็จในการเรียน

1.    การเคลื่อนไหวของครู   การเคลื่อนไหวของครูจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่งจะต้องเป็นไปอย่างมีความมุ่งหมาย  ( ไม่ใช่เคลื่อนไปอย่างเลื่อนลอย ) ตัวอย่างการเคลื่อนไปที่หน้าชั้น เดินไปดูงานของนักศึกษา  เดินไปพูดกับนักศึกษา

2.    ท่าทางของครู   การเคลื่อนไหวส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ต้องเป็นไปเพื่อเร้าความสนใจ เพื่อเน้นความสำคัญเพื่อแสดงอารมณ์ เพื่อบอกรูปร่าง ขนาด และความเคลื่อนไหว

3.    การเปลี่ยนวิธีพูด   การเปลี่ยนน้ำเสียงอย่างกะทันหัน พูดดังขึ้น หรือลดเสียงลง หรือเร่งจังหวะการพูดขึ้น รวมทั้งการเน้นหนักในคำบางคำ หรือบางวลี

4.    การเปลี่ยนโดยการเน้นประสาทสัมผัส   การรับรู้ของผู้เรียน เช่น จากการฟังเป็นการดู การอ่านเป็นการเขียน การอภิปรายเป็นการลงมือทำ และการเปลี่ยนจุดความสนใจภายในประสาทสัมผัสเดียวกัน เช่น จากการดูกระดานดำไปดูภาพยนตร์ จากการฟังครูพูดไปฟังเสียงเทป จากการเขียนไปเป็นการทำหุ่นจำลอง

5.    การให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมพูด   การเปิดโอกาสให้นักศึกษาพูด แม้ว่านักศึกษาจะตอบเพียงคำเดียวก็ช่วยคั่นการอธิบายของครู

6.    การให้นักศึกษามีส่วนร่วมโดยการเคลื่อนไหวร่างกาย   ครูให้นักศึกษาได้เคลื่อนไหว เช่น ช่วยหยิบอุปกรณ์การสอน

คุณลักษณะที่ประเมิน
1. ผู้สอนมีการเร้าความสนใจด้วยวิธีการดังต่อไปนี้
   1.1 การสนับสนุนด้วยภาษา ใช้ท่าทาง เช่น ยิ้ม พยักหน้า ก้มศีรษะ ฯลฯ
   1.2 การใช้ถ้อยคำและน้ำเสียง เช่น ให้คำชมเชยว่า ดี,    พอใช้, ดีมาก ฯลฯ
   1.3 การเสริมแรงด้วยคำพูดอื่น ๆ นอกเหนือไปจากคำ    ชมเชย
   1.4 การให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอน
   1.5 การใช้สื่อประกอบการเรียนการสอน
   1.6 การแสดงบทบาทสมมติหรือสถานการณ์จำลอง
   1.7 การใช้เกมประกอบการเรียนการสอน
   1.8 การสาธิตประกอบการเรียนการสอน
   1.9 อื่น ๆ
2. การเร้าความสนใจเหมาะสมกับเนื้อหาที่จะสอน
3. มีการเปลี่ยนวิธีการเร้าความสนใจจากวิธีหนึ่งไปอีกวิธีหนึ่งได้อย่างกลมกลืนกัน
4. น้ำเสียง ท่าทาง การเคลื่อนไหวของผู้สอนช่วยในการเร้าความสนใจของผู้เรียน
5. ผู้เรียนมีการตอบสนองต่อวิธีการเร้าความสนใจของผู้สอน

แหล่งอ้างอิง

ทักษะการสอนวิชาชีพ. (2553,พฤษจิกายน 20 ). [ออนไลน์ ]. เข้าถึงได้จาก

http://www.thaiblogonline.com/sodpichai.blog?PostID=18516

ทักษะเสริมกำลังใจเร้าความสนใจ. (2553,พฤษจิกายน 20 ). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก

http://webcache.googleusercontent.com

ทักษะการเร้าความสนใจ.(2553,พฤษจิกายน 20 ). [ออนไลน์ ]. เข้าถึงได้จาก

http://gotoknow.org/blog/gok/253801

วิดีโอตัวอย่างการสอน ทักษะการเร้าความสนใจ